Park Lennego w Rusowie znajduje się na terenie Województwa Zachodniopomorskiego, 9 km na południe od Ustronia Morskiego i ok. 20 km od Kołobrzegu.

Pierwotne założenie parkowe powstało na początku XIX wieku, kiedy majątek Rusowo nabył bogaty kołobrzeski kupiec i konsul Danii, Ernst Schröder. Był to pierwszy przypadek, kiedy dobra ziemskie w Prusach weszły w posiadanie osoby spoza arystokracji. Konsul Schröder wzniósł w pobliżu rusowskiego kościoła wiejską rezydencję, otoczoną późnobarokowym ogrodem.

Po śmierci konsula żona Henrietta w 1828 r. zleciła pruskiemu architektowi krajobrazu, Josephowi Peterowi Lenne przekształcenie ogrodu w park pałacowy „urozmaicony łąkami i stawami”.

Podróżując samochodem, do parku najłatwiej dotrzeć skręcając z drogi krajowej nr 11 (Kołobrzeg-Koszalin) w kierunku Kukini.

Z Ustronia Morskiego lub Kołobrzegu można dotrzeć tu też rowerem. Do Rusowa wiedzie także zielony szlak pieszy, prowadzący z dworca PKS w Ustroniu – dystans   31 km.

Dwór i posąg Neptuna

Dojazd i położenie parku [PDF 0,1 MB]

Informacje o parku [PDF 2,0 MB]

Historia

Historia parku podworskiego w Rusowie jest niejasna – brakuje wiarygodnych źródeł pisanych i ikonograficznych na temat oryginalnego założenia. Dlatego poniższe informacje należy traktować raczej jako hipotezy, niż wiarygodne informacje źródłowe.

Najstarsze dzieje okolicy związane są z tutejszym, ponadsześciusetletnim kościołem, który przypuszczalnie powstał w miejscu wczesnośredniowiecznej świątyni pogańskiej. Jest to bezcenny zabytek sztuki sakralnej - jeden z najstarszych kościołów na Pomorzu.

Majątek Rusowo (w sumie 800 hektarów) kupił w 1807 r. bogaty mieszczanin z pobliskiego Kołobrzegu, Ernst Friedrich Samuel Schröder.

Teren w pobliżu kościoła przekształcił w rodzinną rezydencję, budując „piękny dwór z oranżerią”, grecką „świątynią dumania” i wieżą stylizowaną na krzyżacki gotyk.

Budynki dworskie otaczał także ogród.

Po śmierci Ernsta Friedricha, w 1828 r. wdowa Henrietta zleciła Peterowi Josefowi Lenné przekształcenie ogrodu w rozległy park.

Na powierzchni ok. 36 hektarów powstało „luksusowe” założenie parkowe w stylu romantyczno-naturalistycznym, z rozległymi trawiastymi łąkami, mnóstwem drzew i egzotycznych krzewów.

Według źródeł, na szczególną uwagę zasługiwały kunsztowne kanały i jeziorka, wysepka z posągiem Neptuna, oraz liczne rzeźby czapli.

Ostatni rozdział historii parku jest ponury i krótki.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej wiosną 1945 r. dwór został splądrowany, a w ciągu kolejnych dziesięcioleci rozgrabiony do fundamentów, których resztki można oglądać do dziś. Pozostał też fragment ścian dawnej parkowej wieży krzyżackiej.

Ledwo widoczne są ślady kanałów i dwa niemal całkowicie zarośnięte stawy.

Pozostałości założenia parkowego zostały w 1976 r. wpisane do rejestru zabytków, obecnym właścicielem tutejszych gruntów jest gmina Ustronie Morskie.

Zdziczały rusowski park, 280-letni platan, edukacyjna ścieżka przyrodnicza, a szczególnie zabytkowy kościół, są lokalnymi atrakcjami turystycznymi i są celem wycieczek dla gości pobliskich kurortów – Ustronia Morskiego i Kołobrzegu.

Kościół w Rusowie

Dwór w Rusowie (na starych fotografiach)

Staw obecnie – z cokołem po posągu Neptuna

Park podworski w Rusowie – położenie

Stan obecny założenia

Dawny park jest dziś trudny do rozpoznania w terenie. Otwarte przestrzeni, łąki i kanały całkowicie zarosły, a stawy zamieniły się w mokradła.

Przeprowadzona w 2002 inwentaryzacja wykazała 1226 pomnikowych drzew pochodzących z okresu utworzenia parku, oraz wcześniejszych. Szczególnie cenne są 44 monumentalne dęby.

Poza nimi osiem pomników przyrody:

• 280-letni platan klonolistny (o nazwie „Antoni”). Z 28 metrami wysokości i obwodem prawie 6 metrów jest to jedno z najokazalszych i najstarszych drzew tego gatunku w Polsce.
• Jesion wyniosły o wysokości ok. 30 metrów.
• Jesion wyniosły forma „płacząca”
• Buk szkarłatny
• Cztery lipy  drobnolistne (w pobliżu dawnych stawów) – 26-metrowy okaz o obwodzie 3,6 metra w pierśnicy jest jednym z najbardziej okazałych w Polsce.

Wskazówka:

Zielony szlak pieszy o długości 31 km prowadzi z Ustronia Morskiego do parku w Rusowie, mijając po drodze najstarsze dęby w Polsce: „Bolesława” ocenianego na ok. 800 lat i „Warcisława” - ok. 640 lat (Trasa: Ustronie Morskie Dworzec PKS – Sianożęty – Bagicz – Las Kołobrzeski – Malechowo – Kukinia – Rusowo – Gwizd – Ustronie Morskie PKS)

Dwustuosiemdziesięcioletni platan

Jedna z czterech lip